Producenci

Wstęp

Dzieje zakładów odzieżowych od lat 70 można podzielić na cztery okresy:
  • PRL (do 1989),
  • początki III RP (1990-1999),
  • koniec wielkich zakładów (2000-2008),
  • koniec zasadniczej służby wojskowej (od 2009).

PRL

Zakłady odzieżowe działały w ramach Zjednoczenia Przemysłu Odzieżowego w Łodzi (powstałe w 1945). W ramach tego zjednoczenia każdy zakład miał przypisany numer (np. Modus - 4). W kolejnych latach następowały różne transformacje, włączając w to zniesienie i powtórne utworzenie Zjednoczenia. Zjednoczenie Przemysłu Odzieżowego zostało z dniem 1 stycznia 1982 roku postawione w stan likwidacji (na miejsce zjednoczeń powołano zrzeszenia). Mimo likwidacji Zjednoczenia zakłady nadal posługiwały się numeracją w ramach zjednoczenia tylko że teraz stosowano formułę "Zakład Przemysłu Odzieżowego nr X".
W okresie PRL, w związku z gospodarką centralnie planowaną sytuację zakładów można uznać za stabilną. Dane zakłady były wyspecjalizowane w produkcji konkretnych wzorów. Przy czym specjalizacja ta zmieniała się w czasie. Przykładowo wzór 5613, od 1987 roku najprawdopodobniej był produkowany wyłącznie przez zakłady Rafio (we wczesniejszych latach również przez min. Poldres).

Początki III RP

W wyniku postępującej prywatyzacji i wprowadzenia gospodarki wolnorynkowej, liczba zakładów produkujących dla wojska wzrosła. Część nowowpowstałych zakładów powstała na gruzach upadłych np. Kama i Modvest. Nowe realia gospodarcze, z reguły negatywnie odbijały sie na kondycji finansowej przedsiębiorstw. Wiele z nich w tym czasie często notowało straty i redukowało zatrudnienie.

Koniec wielkich zakładów

Przełom stulecia rozpoczął serię likwidacji (lub zaprzestania produkcji dla wojska) szeregu zakładów. Przede wszystkim chodzi tutaj o część głównych producentów na rzecz wojska tj. Poldres, Rafio i Gambo. Emfor nie produkował (lub robił to w bardzo małym zakresie) umundurowania polowego. W tym okresie głównymi producentami mundurów polowych stały się firmy: Kama, Wybrzeże i Nowa Ruda.
W 2003 roku scentralizowano składanie zamówień przez wojsko. Odpowiedzialną za to stała się Agencja Mienia Wojskowego (powstała w 1996 roku). Ciekawa jest wypowiedź Janusza Zemke (ówczesny wiceminister obrony narodowej) który stwierdził, że ta centralizacja miała być sposobem na pozbawienie Dowództwa Wojsk Lądowych wpływu na rozstrzyganie przetargów. Przed AMW za rozpisywanie przetargów odpowiedzialne były rejonowe bazy materiałowe (od połowy lat 90).
W 2004 roku weszła w życie ustawa o zamówieniach publicznych. Zmieniała ona tryb udzielania zamówień. Stała się też przyczyną problemu w roku 2005, kiedy to korzystając z tej ustawy oprotestowano część przetargów na przedmioty zaopatrzenia mundurowego (dalej PZM). Cała sprawa trwała na tyle długo, że w tym roku udało się zamówić niewsytaczająca ilość PZM co doprowadziło do konieczności wykorzystania części zapasów przeznaczonych na czas "W".

Koniec zasadniczej służby wojskowej

9 stycznia 2009 roku Sejm znowelizował ustawę "O powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Nowelizacja ta zakończyła pobór do wojska w ramach zasadniczej służby wojskowej. Dla producentów umundurowania oznaczało to jedno. Spadek zamówień. Nowe problemy najprawdopodobniej były przyczyną samobójstwa w 2010 roku szefa Kamy.
Pod koniec pierwszej dekady XXI wieku za zamówienia zaczęły być odpowiedzialne regionalne bazy logistyczne (które powstały na gruzach rejonowych baz materiałowych). Warto zauważyć, że jednostki podległe Dowództwu Wojsk Specjalnych już wczesniej rozpisywały przetargi z pominięciem AMW.
W 2013 upadła Nowa Ruda i Kama.