Tkaniny zasadnicze

Wstęp

Na tej stronie, opisano różnorakie tkaniny stosowane w produkcji umundurowania polowego dla Wojska Polskiego od lat 70.
Producentem tkanin US-3, US-9 i US-13 były Zakłady Przemysłu Bawełnianego "Eskimo". Od roku 1998 producentów tkaniny oznaczano pojedynczymi dużymi literami na metkach i / lub stemplach. Praktyki tej zaniechano w roku 2006.

Tkaniny

Liczba podawana po ukośniku oznacza szerokość tkaniny np. US-13/90 szerokość tkaniny wynosi 90cm.
Numery typu 1917-393-375-1-003 są numerami określonymi przez Systematyczny Wykaz Asortymentowy. Natomiast typu 1917-333-710-15 przez Kod Towarowo Materiałowy (KTM).
Warto zauważyć, że tkanina przeznaczona na kurtki polowe (i czapki) była impregnowana.
Znane lata stosowania poszczególnych tkanin, ujęto w poniższej tabeli:
Tkanina Użycie
B-42353-9 1958 - 1959
B-4040-11-9 1959 - 1967
B 4040 3774/11 1961
B4040 377 411 1961
4040/11 1962
0404-11-9 1966
B4043-102-10A 1967 - 1968
B4043-102-10-86? 1968
US-3 1969 - 1975
NAM 14 (1917-591-155-3-002) 1971 - 1978
NAM 14 (1917-591-155-4-002) 1972 - 1974
US-9 1976 - 1989
2117/E70/386 1987 - 2011
US-13 1989 - 1994
US-18 1994 - 2013
US-15 1994
GORE-TEX 1999 - 2000
Dragon 1999 - 2007
TLS-1 2001 - 2008
Snajper 2002 - 2003
2117/E70/W678 2003
Taslite 3L 2004 - 2014
US-21 2004 - 2016
9639/E100/226TS 2004 - 2006
DOS-1 2004 - 2008
Frontiera 2 2007
2117/E70/P4631/ZNTS 2008 - 2011
3LS/1 2009 - 2010
Frontiera IV 2011 - 2013
US-22 2012 - 2015
UCS-1/1 2012

US-3

Tkanina istniała już 1 maja 1969. Inne stosowane oznaczenie (symbol handlowy) dla tej tkaniny to B 4042/103 10AW.

Znane oznaczenia

1917-393-373-1-002
1917-393-375-1-002
1917-393-375-1-001 Inaczej oznaczana jako B 4042/103 10AW.
1917-393-375-1-003

Parametry

Parametry według WT z 1.05.1969.
  • Skład: 75% bawełna, 25% polana
  • Masa liniowa (g/mb) dla tkaniny o szerokości 82cm: 242 +/- 11
  • Masa powierzchniowa ($g/m^2$) : 295 +/- 11
  • Wytrzymałość na rozrywanie (kg) nie mniej niż: osnowa - 95, wątek - 60
  • Splot: atłasowy 4/2 /2/
Parametry według WT ze stycznia 1971 roku dla tkaniny 1917-393-375-1-001 (B 4042/103 10AW). Warto zauważyć że tkanina ta według warunków technicznych była przeznaczona na mundury i kurtki polowe a do tego była impregnowana. W okresie późniejszym impregnację stosowano tylko w stosunku do tkanin przeznaczonych na kurtki, rękawice i czapki polowe.
  • Splot: atłasowy 4/1 /2/

US-9

Tkanina US-9 powstała w roku 1975.
Skład: 75% bawełna, 25% polana

Znane oznaczenia

1917-393-373-1-003 Bez impregnacji. Krosno STB.
1917-393-375-1-004 impregnowana (wododoporność 20mm). Krosno STB.
1917-393-/710-730/-12 US-9/82 bez impregnacji. Inne oznaczenie: 1917-393-373-1-003.
1917-393-/710-730/-13 US-9/82 z impregnacją (wododoporność 20mm). Inne oznaczenie: 1917-393-375-1-004.
1917-333-730-21 US-9/90 Pa 25.
1917 333 710 18
1917-333-710-14 Impregnowana. Krosno STB, US-9/90 Pa 25.
1917 333 760 09
1917 333 710 09
1917-333-710-15 US-9/90 Pa 25 STB. Bez impregnacji.

Parametry

Parametry dla tkaniny: 1917-393-373-1-003

  • Splot: Splot atłasowy (atłas osnowowy pięcionitkowy) 4/1 /2/
  • Wytrzymałość na rozdzieranie (daN) nie mniej niż: osnowa - 3, wątek - 2,5
  • Wytrzymałość na rozciąganie (daN) nie mniej niż: osnowa - 85, wątek - 55
  • Przepuszczalność powietrza nie mniej niż (dm^3 / m^2 s): 20
  • Masa liniowa (g/mb) dla tkaniny o szerokości 82cm: 226 +/- 11
  • Masa powierzchniowa (g/m^2) : 275 +/- 14

Parametry dla tkanin: 1917-393-375-1-004, 1917-393-/710-730/-12. 1917-393-/710-730/-13

  • Splot: Splot atłasowy (atłas osnowowy pięcionitkowy) 4/1 /2/
  • Wytrzymałość na rozdzieranie (daN) nie mniej niż: osnowa - 3, wątek - 2,5
  • Wytrzymałość na rozciąganie (daN) nie mniej niż: osnowa - 83, wątek - 54
  • Przepuszczalność powietrza nie mniej niż (dm^3 / m^2 s): 20
  • Masa liniowa (g/mb) dla tkaniny o szerokości 82cm: 226 +/- 11
  • Masa powierzchniowa (g/m^2) : 275 +/- 14

US-13

Tkanina istniała już 15.12.1988.
Tkanina US-13 miała opinię małotrwałej, a przynajmniej w taki sposób odnoszono się do tkaniny z nadrukiem "puma". Z jednej strony, na zmniejszenie odporności tkaniny, na pewno miało wpływ zmniejszenie udziału włókien stucznych w porównaniu do tkaniny US-9.
Z tkaniny tej szyto mundury wzorów 4605, 4643 wykonane z tkaniny z nadrukiem "puma". Oraz początkowe serie wzoru 127/MON. Od połowy lat 90 została zastąpiona tkaniną US-18.

Znane oznaczenia

1917-393-/710-730/-43 bez impregnacji, krosno STB, skład 85/15
1917-393-/710-730/-44 z impregnacją, krosno STB, skład 85/15
1917-393-/710-730/-45 z impregnacją, krosno MAV, skład 85/15
1917-393-/710-730/-46 bez impregnacji, krosno MAV, skład 85/15
1917-393-/710-730/-47 z impregnacją, krosno MAV, skład 85/15
1917-393-/710-730/-48 bez impregnacji, krosno MAV, skład 85/15
1917-331-710-58 bez impregnacji, krosno STB, skład 100% bawełna
1917-331-710-59 z impregnacją, krosno STB, skład 100% bawełna
1917-131-710 730 impregnowana

Parametry dla tkanin 1917-393-/710-730/-(43...48)

  • Skład: 85% bawełna, 15% elana (przy czym: osnowa 75% bawełna i 25% elana; wątek: 100% bawełna) lub 100% bawełna.
  • Tkaniny impregnowane mają wodoodporność 20mm.
  • Wytrzymałość na rozdzieranie (daN) nie mniej niż: osnowa - 3, wątek - 2,5
  • Wytrzymałość na rozciąganie (daN) nie mniej niż: osnowa - 83, wątek - 50
  • Przepuszczalność powietrza nie mniej niż ($dm^3 / m^2 s$): 40
  • Masa (liniowa / powierzchniowa) dla tkaniny o szerokości 90cm: 270 +/- 14 / 300 +/- 15 lub 276 +/- 14 / 300 +/- 15 dla tkaniny 100% bawełna.
  • Splot: atłasowy 4/1 /2/

US-15

Jedynym znanym przypadkiem stosowania tej tkaniny jest mundur 124/MON, a dokładniej jego pierwsza wersja. Tkaninę zastąpiono tkaniną Dragon.

US-18

Tkanina US-18 pojawiła się w roku 1993 lub 1994.

Znane oznaczenia

1917 333 730 19 4

Parametry

  • Skład: 63% bawełna, 37% elana (osnowa: 33% bawełna, 67% elana; wątek: 100% bawełna)
  • Splot: atłasowy 4/1 /2/
  • Masa powierzchniowa (g/m^2) dla tkaniny o szerokości 150cm: 295 +/- 15
  • Przepuszczalność powietrza nie mniej niż (dm^3 / m^2 s): 40

US-21

Tkanina o splocie rip-stop, przeznaczona na mundury 124PI/MON i 124Z/MON. Brak jest jakiejś specyficznej reguły odnośnie stosowania obydwóch wcześniej wymienionych wariantów składu materiałowego.

Parametry

  • Skład: 83% bawełna, 17% elana lub 85% bawełna, 15% elana
  • Masa powierzchniowa (g/m^2) dla tkaniny: 195 +/- 5
  • Przepuszczalność powietrza nie mniej niż ($dm^3 / m^2 s$): 30
  • Wytrzymałość na rozdzieranie (daN) nie mniej niż: kierunek wzdłużny - 3,5, kierunek poprzeczny - 3

Dragon

Druga tkanina z której szyto mundury 124/MON do roku 2002, od roku 2002 używano tkaniny Snajper.

Znane oznaczenia

1917-113-731-26-1

Parametry

  • Skład: 80% bawełna, 20% elana

Snajper

Tkanina o splocie rip-stop stosowana w ostatnich seriach umundurowania 124/MON. Snajper jest inną nazwą dla tkaniny US-21.

Frontiera 2

Parametry

  • Skład: 50% poliester, 50% bawełna.
  • Masa (powierzchniowa) (g/m^2): ok 250.

Frontiera 3

Splot płócienny.

Parametry

?

Frontiera 4

%tkaina używana na kombinezon ćwiczebny i 15/DWS
Splot skośny.

Parametry

  • Skład: 50% poliester, 50% bawełna.
  • Wytrzymałość na rozdzieranie (daN) nie mniej niż: kierunek wzdłużny - 3,5, kierunek poprzeczny - 3
  • Masa (powierzchniowa) (g/m^2): 245 +/- 12.

Bibliografia

  • Tymczasowe Warunki Techniczne dla tkaniny mundurowej bawełniano-poliamidowej, art. US 3/82 Pa 25 druk kol. oliwkowego; Łódź 1.05.1969
  • Warunki Techniczne, Tkanina US 9/82 Pa - 25; rok 1976
  • Warunki Techniczne, Tkanina drelichowa US 9/82 Pa25 i US 9/90 Pa25 STB
  • Warunki Techniczne, Tkanina drelichowa - US 13
  • Warunki Techniczne, Tkanina - US 3/82 Pa 25; Styczeń 1971
  • Warunki Techniczne, Tkanina drelichowa - US 9/82 Pa 25; 30.10.1975
  • Warunki Techniczne, Tkanina drelichowa - US 9/82 Pa 25 i US 9/90 Pa 25; 06.09.1982
  • Przedmiotowe Warunki Techniczne, PWT 01-03:2006, Tkaniny bawełniane i bawełnopodobne, tkaniny na umundurowanie polowe i ubiory specjalne
  • Adam Dubiel. Jak Wykuwa się mundur, Raport WTO 2008, nr 11, s. 64-67
  • Mateusz Kurmanow. Nowe szaty GROM-u. Nowa Technika Wojskowa 2007, nr 11, s. 54-58